ΑΠΘ: Οι Μεγάλες Προκλήσεις για τις Νέες Πρυτανικές Αρχές

Η εκλογή νέων πρυτανικών αρχών στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ) μετά από δύο χρόνια και τρεις εκλογικές διαδικασίες, φέρνει στο προσκήνιο σημαντικές προκλήσεις και ευθύνες. Η διαδικασία εκλογής πρύτανη υπήρξε προκλητική, καθώς η πρώτη απόπειρα εκλογής, το Μάιο του 2023, απέτυχε έπειτα από την παραίτηση του τότε πρύτανη Νίκου Παπαϊωάννου. Αυτή η αποτυχία οδήγησε σε αδιέξοδο, με αποτέλεσμα ο αντιπρύτανης Δημήτρης Κωβαίος να αναλάβει προσωρινά τα καθήκοντα της πρυτανείας.

Η κατάσταση επανήλθε σε νέα εκλογική διαδικασία τον Σεπτέμβριο του 2023, η οποία και πάλι κατέληξε σε αδιέξοδο λόγω της αδυναμίας εκλογής των απαιτούμενων εξωτερικών μελών του συμβουλίου διοίκησης. Μόνο μετά από μια μερική τροποποίηση του νόμου Κεραμέως, έγινε εφικτή η εκλογή των εξωτερικών μελών από τη Σύγκλητο, με αποτέλεσμα τελικά, τον Φεβρουάριο του 2024, να εκλεγεί πρύτανης ο Χαράλαμπος Φείδας, μέσα από μια διαδικασία που αποδείχθηκε ότι βασίστηκε σε πολιτική συναλλαγή.

Ωστόσο, η εκλογή του Φείδα δεν ήταν η μόνη πρόκληση. Ο ίδιος αναγκάστηκε να μοιραστεί την πρυτανική του θητεία με τον Απόστολο Αποστολίδη, συμφωνία που επικυρώθηκε ενώπιον των μελών του συμβουλίου. Μετά από προσφυγές στο Συμβούλιο της Επικρατείας από άλλους διεκδικητές του αξιώματος, χρειάστηκε να επαναληφθούν οι εκλογές, αυτή τη φορά χωρίς την υποψηφιότητα του Φείδα.

Διαδικασίες Εκλογών και Ευθύνες

Η αποτυχία των εκλογών για την εκλογή πρύτανη, σε συνδυασμό με τις αστοχίες του νόμου Κεραμέως, τονίζει την ανάγκη για επαναξιολόγηση και τολμηρές αποφάσεις από τις πρυτανικές αρχές. Παράλληλα, οι ευθύνες βαραίνουν και τα μέλη του συμβουλίου διοίκησης που επικύρωσαν τη σκανδαλώδη συμφωνία και επιχείρησαν να υπονομεύσουν τη διαδικασία εκλογών, προσπαθώντας να επιφέρουν λευκά ψηφοδέλτια.

Ευτυχώς, στην τρίτη ψηφοφορία, εκλέχθηκε πρύτανης ο Κυριάκος Αναστασιάδης με επτά ψήφους, αποφεύγοντας έναν ακόμη διασυρμό για το ΑΠΘ, που θα μπορούσε να είχε συμβεί αν η διαδικασία είχε οδηγηθεί σε κλήρωση.

Οι Σημαντικές Προκλήσεις για τις Νέες Πρυτανικές Αρχές

Ο νέος πρύτανης και οι τέσσερις αντιπρυτάνεις του (Ιωάννης Ρέκανος, Ιάκωβος Μιχαηλίδης, Ελευθερία Θανούλη και Νίκος Μαγγιώρος) καλούνται να αντιμετωπίσουν ένα δύσκολο έργο. Πρέπει να επουλώσουν τις πληγές της διετούς περιπέτειας των εκλογών και να αποκαταστήσουν τη λειτουργία του συμβουλίου διοίκησης που έχει υπολειτουργήσει. Η κύρια αποστολή τους είναι να βρουν ένα στρατηγικό σχέδιο ανάπτυξης για την επόμενη δεκαετία, με το ΑΠΘ να ετοιμάζεται να γιορτάσει τα 100 χρόνια από την ίδρυσή του.

Η εξωστρέφεια του ΑΠΘ είναι ακόμα ένα κρίσιμο ζητούμενο. Το πανεπιστήμιο, παρά το σημαντικό επιστημονικό του κεφάλαιο, χρειάζεται να ενισχύσει τη διεθνή του παρουσία και να ανοίξει νέες προοπτικές απόκτησης ξένων φοιτητών και συνεργασιών. Η ανάπτυξη νέων προπτυχιακών και μεταπτυχιακών ξενόγλωσσων προγραμμάτων μπορεί να προσελκύσει ξένους φοιτητές, ενισχύοντας περαιτέρω τη θέση του στον ακαδημαϊκό χάρτη της Νοτιοανατολικής Ευρώπης.

Αντιμετώπιση Παθογενειών

Ένα από τα μεγαλύτερα ζητήματα είναι η ύπαρξη χρόνιων παθογενειών που ταλανίζουν το ΑΠΘ για πάνω από δύο δεκαετίες. Ο νέος πρύτανης και οι πρυτανικές αρχές οφείλουν να αντιμετωπίσουν φαινόμενα όπως η οικογενειοκρατία και η αδιαφάνεια που δημιουργούν ερωτήματα για τη λειτουργία του ιδρύματος. Χρειάζεται τόλμη για να ληφθούν αποφάσεις που θα εξαλείψουν αυτά τα φαινόμενα και θα προστατεύσουν την ακεραιότητα του πανεπιστημίου.

Μία από τις κύριες αποφάσεις που πρέπει να ληφθούν είναι η κατάργηση των σκανδαλωδών απολαβών που προσφέρονται σε μέλη του πρυτανικού συμβουλίου ή σε εργολαβικούς υπαλλήλους. Καθώς υπάρχει θεσπισμένο επιμίσθιο για την πρυτανεία, δεν θα πρέπει να επιτρέπεται να δημιουργούνται πλάγιοι τρόποι με τους οποίους απολαμβάνουν επιπλέον αμοιβές χωρίς να αποδίδουν αναλογικά εργασία.

Τα Θέματα των Εργολαβιών

Επιπλέον, το καθεστώς των εργολαβιών φύλαξης και καθαριότητας απαιτεί επανεξέταση. Οι εργαζόμενοι σε αυτές τις εργολαβίες δεν θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα μετατάξεων σε διοικητικές θέσεις, προκειμένου να αποφευχθούν φαινόμενα ρουσφετολογίας. Αν η διοίκηση θεωρεί ότι χρειάζεται επιπλέον προσωπικό, θα πρέπει να συμπεριληφθεί αίτημα για μόνιμες προσλήψεις και όχι να καταφεύγει σε προσωρινές λύσεις.

Η Εταιρεία Αξιοποίησης και Διαχείρισης της Περιουσίας του ΑΠΘ (ΕΑΔΠ) είναι ακόμα ένα ζήτημα που χρήζει άμεσης αντιμετώπισης. Με πρόσφατες υποθέσεις που αφορούν οικονομικά σκάνδαλα, είναι ανάγκη να εξεταστεί ο ρόλος της και να διασφαλιστεί ότι δεν θα επιτρέπει πλέον πρακτικές που οδηγούν σε αδιαφανείς διαδικασίες και προνομιακές συμβάσεις για συγκεκριμένα άτομα.

Το ΑΠΘ είναι ένα από τα κορυφαία πανεπιστήμια της Ελλάδας και πηγή υπερηφάνειας για τη Θεσσαλονίκη. Με μια πλούσια ιστορία και αξιολογούμενους επιστήμονες, μπορεί να διατηρήσει τη θέση του στις διεθνείς αξιολογήσεις. Οι νέες πρυτανικές αρχές έχουν την ευθύνη να διαχειριστούν αυτή την κληρονομιά και να ενδυναμώσουν την εικόνα του πανεπιστημίου, παρακάμπτοντας τις παθογένειες του παρελθόντος.

*Δημοσιεύθηκε στη «ΜτΚ» στις 15.06.2025