Η Κατάσταση Σχέσεων Ευρωπαϊκής Ένωσης και Τουρκίας
Η ετήσια έκθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (ΕΚ) επισημαίνει την αυξανόμενη απομάκρυνση της Τουρκίας από τις αξίες και τα συμφέροντα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με την έγκρισή της να συγκεντρώνει 367 ψήφους υπέρ, 74 κατά και 188 αποχές. Η έκθεση, που συνέταξε ο Ισπανός ευρωβουλευτής Νάτσο Σάντσες Αμόρ, εστιάζει στις διαπραγματεύσεις για την ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ, οι οποίες έχουν «βαλτώσει από το 2018» λόγω της επιδείνωσης της κατάστασης του κράτους δικαίου. Υπό τις τρέχουσες συνθήκες, η διαδικασία προσχώρησης της Τουρκίας αδυνατεί να επανεκκινήσει.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο καλεί την τουρκική κυβέρνηση και τα θεσμικά όργανα να επιδιώξουν μια πιο στενή και στρατηγική εταιρική σχέση με την ΕΕ, εστιάζοντας στη δράση για το κλίμα, την ενεργειακή ασφάλεια, τη συνεργασία ενάντια στην τρομοκρατία και την περιφερειακή σταθερότητα.
Ανθρώπινα Δικαιώματα και Δημοκρατία
Η έκθεση αναδεικνύει την «δεινή κατάσταση» που επικρατεί στον τομέα των ανθρώπινων δικαιωμάτων στην Τουρκία, επισημαίνοντας τον «δημοκρατικό πισωγυρισμό» που καταγράφηκε κατά το τελευταίο έτος. Εκφράζει την ανησυχία του για την κατάσταση της ανεξαρτησίας της δικαστικής εξουσίας, η οποία παραμένει σε άθλια κατάσταση λόγω της κυβερνητικής παρέμβασης και των πολιτικών πιέσεων που υπονομεύουν το δικαστικό σύστημα.
Το ΕΚ προτρέπει τις τουρκικές αρχές να σταματήσουν τους σοβαρούς περιορισμούς στις θεμελιώδεις ελευθερίες, συμπεριλαμβανομένων της ελευθερίας έκφρασης και του δικαιώματος συνέρχεσθαι. Σημαντική είναι η αναφορά στις συνεχείς επιθέσεις κατά των δικαιωμάτων των μελών της αντιπολίτευσης, των υπερασπιστών ανθρωπίνων δικαιωμάτων, δημοσιογράφων, ακαδημαϊκών και άλλων πολιτών που ασκούν κριτική.
Διεθνής Πολιτική και Γεωπολιτικές Σχέσεις
Το ΕΚ εκφράζει έντονα την ανησυχία του για την πρόσφατη σύλληψη του δημάρχου Κωνσταντινούπολης, Εκρέμ Ιμάμογλου, και άλλες πολιτικές ενέργειες που αποσκοπούν στην καταστολή ειρηνικών διαδηλωτών. Οι εξελίξεις αυτές θεωρούνται ως προσπάθεια αποδυνάμωσης των πολιτικών αντιπάλων και περαιτέρω κατεύθυνσης της χώρας προς ένα αυταρχικό καθεστώς.
Αναφερόμενη στα ελληνικά και κυπριακά συμφέροντα, η έκθεση τονίζει τη σημασία του διαλόγου με τις χριστιανικές μειονότητες στην Τουρκία, αν και επισημαίνει ότι δεν υπάρχει σημαντική πρόοδος στην προστασία των δικαιωμάτων των εθνοτικών και θρησκευτικών μειονοτήτων. Το ΕΚ καλεί την Τουρκία να σεβαστεί και να προστατεύσει την πολιτική και νομική τους υπόσταση.
Περιφερειακή Συνεργασία και Ασφάλεια
Η έκθεση επαναλαμβάνει τη σημασία της σταθερότητας στην Ανατολική Μεσόγειο και χαιρετίζει την αποκλιμάκωση των σχέσεων μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας, επισημαίνοντας όμως ότι οι ανεπίλυτες διαφορές συνεχίζουν να επηρεάζουν τις διμερείς σχέσεις. Η Τουρκία διαρκώς παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα κρατών-μελών της ΕΕ, όπως η Ελλάδα και η Κυπριακή Δημοκρατία, και το ΕΚ καλεί την Τουρκία να σεβαστεί το διεθνές και ενωσιακό δίκαιο.
Αναφορικά με το Κυπριακό, το ΕΚ εκφράζει τη βαθιά του ανησυχία για τις μονομερείς ενέργειες που επιδιώκουν την εδραίωση της μόνιμης διαίρεσης της Κύπρου και καταδικάζει τις προκλητικές δηλώσεις και επισκέψεις αξιωματούχων της Τουρκίας στα κατεχόμενα της Κύπρου.
Μεταναστευτική Πολιτική και Ανθρωπιστική Συνδρομή
Το ΕΚ αναγνωρίζει τη φιλοξενία περίπου 3,1 εκατομμυρίων προσφύγων από την Τουρκία και τονίζει τη σημασία της συνεργασίας της Τουρκίας στην αποτελεσματική διαχείριση των μεταναστευτικών ροών. Το ποσό που έχει διατεθεί από την ΕΕ για την υποστήριξη προσφύγων στην Τουρκία προσεγγίζει τα 10 δισεκατομμύρια ευρώ, με επιπλέον 1 δισεκατομμύριο ευρώ να προγραμματίζεται για το 2024.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο υπενθυμίζει την υποχρέωση της Τουρκίας να σταματήσει τις παράνομες μεταναστευτικές οδούς και να προστατεύσει τα δικαιώματα των προσφύγων και μεταναστών, καλέι την Τουρκία να διασφαλίσει την εφαρμογή της Δήλωσης ΕΕ-Τουρκίας και της Συμφωνίας Επανεισδοχής.
Συμπέρασμα για τη Μελλοντική Στήριξη και Στρατηγικές Σχέσεις
Τέλος, το ΕΚ εκφράζει την ελπίδα ότι οι εξελίξεις στη Συρία θα διευκολύνουν την επιστροφή προσφύγων, υπογραμμίζοντας ότι αυτές οι επιστροφές πρέπει να γίνονται εθελοντικά και υπό συνθήκες ασφάλειας. Η έκθεση αναδεικνύει την ανάγκη για θεμελιώδεις μεταρρυθμίσεις στην Τουρκία, ώστε να διασφαλιστεί η ευημερία και η ασφάλεια όλων των πολιτών της, καθώς και η ενίσχυση των σχέσεων με την ΕΕ.