Μνημόνια 15 Χρόνια Μετά: Κριτική και Αν προβληματισμός

Στις 23 Απριλίου 2010, η Ελλάδα εισήλθε σε μια δύσκολη περιπέτεια που σχετίζεται με τα μνημόνια. Σήμερα, θα περίμενε κανείς ότι τόσο το πολιτικό προσωπικό όσο και η κοινωνία θα είχαν αντλήσει σοβαρά διδάγματα από αυτή την εμπειρία. Ωστόσο, οι εξελίξεις φαίνεται να υποδηλώνουν ότι οι προσπάθειές μας να αποφύγουμε παρόμοιες καταστάσεις ίσως δεν είναι τόσο αποδοτικές όσο θα θέλαμε. Υπάρχουν σημαντικοί λόγοι που μας οδηγούν σε αυτή την απαισιόδοξη προσέγγιση.

Η κυβερνητική ανακοίνωση για τα επιτεύγματα στον τομέα των δημοσιονομικών, όπως η αναφορά σε “θηριώδες πρωτογενές πλεόνασμα” της προηγούμενης χρονιάς, θα μπορούσε να φαίνεται ενθαρρυντική. Αλλά η ικανοποίηση αυτή προέρχεται από μια επιφανειακή ανάλυση και δεν αντικατοπτρίζει την πραγματική κατάσταση της οικονομίας. Ακόμα και με τις αναβαθμίσεις που κατά καιρούς δίνουν διεθνείς οίκοι, η ουσία βρίσκεται στο γεγονός ότι αφενός μεν οι αντιφάσεις και οι λανθασμένες εκτιμήσεις του παρελθόντος δεν έχουν επιλυθεί, αφετέρου δε το πολιτικό σύστημα και η κοινωνία εξακολουθούν να μην έχουν έναν σταθερό και μακρόπνοο στόχο.

Εξηγήσεις Περί της Κοινωνικής Πολιτικής

Την προηγούμενη εβδομάδα, η κυβέρνηση ανακοίνωσε σχέδια για τη διάθεση του ποσού των 1,1 δισεκατομμυρίων ευρώ ως “κοινωνικό μέρισμα”. Αυτή η απόφαση, που ανακοινώθηκε ότι θα κινηθεί προς τη στήριξη χαμηλόμισθων και χαμηλοσυνταξιούχων που νοικιάζουν πρώτη κατοικία, προκάλεσε ενθουσιασμό στους πολίτες και ανταγωνισμό μεταξύ των κομμάτων της αντιπολίτευσης για περισσότερες παροχές. Ωστόσο, οι εξαγγελίες αυτές δεν επιστρέφουν βάσει ενός μακροπρόθεσμου σχεδίου και έτσι στερούνται ουσιαστικής αξίας.

Η πολιτική αυτή μπορεί να παρουσιάζεται ως παροχή βοήθειας, αλλά στην πραγματικότητα μπορεί να έχει ολέθριες συνέπειες. Το στεγαστικό επίδομα που ανακοινώθηκε δεν θα λύσει το διαρκές πρόβλημα στέγασης, και τις περισσότερες φορές, οδηγεί σε αύξηση των ενοικίων, καθώς δεν ενθαρρύνει τη φορολογική συμμόρφωση των πολιτών.

Αλλαγές Στη Δομή και Στη Στρατηγική

Η αναγνώριση της ανάγκης να ξανασκεφτούμε τις στρατηγικές μας είναι απολύτως απαραίτητη. Η πρόταση να χρησιμοποιηθεί μέρος αυτού του πρωτογενούς πλεονάσματος για την επιδότηση γεννήσεων είναι μία από τις πολλές εναλλακτικές που θα μπορούσαν να προσφέρουν μακροπρόθεσμες λύσεις στα προβλήματα που ταλανίζουν τη χώρα. Εάν αντί να καταναλωθούν σε επιδόματα, τα χρήματα αυτά είχαν κατευθυνθεί σε κινήσεις που ενθαρρύνουν την οικογένεια και την αύξηση του πληθυσμού, το μέλλον θα μπορούσε να παρουσιαστεί διαφορετικό.

Για παράδειγμα, η καθιέρωση επιδομάτων για την γέννηση δεύτερου ή τρίτου παιδιού θα μπορούσε να αναδείξει τη στήριξη της οικογένειας και να αντιμετωπίσει το πρόβλημα της υπογεννητικότητας, που αποτελεί σοβαρή απειλή για το μέλλον μας. Με σχέδια όπως αυτά, θα μπορούσαμε όχι μόνο να βελτιώσουμε τη ζωή των πολιτών αλλά και να προάγουμε τη βιωσιμότητα της χώρας.

Δυστυχώς, 15 χρόνια μετά την αρχή της κρίσης, φαίνεται πως συνεχίζουμε να πειραματιζόμαστε με αποσπασματικές λύσεις και κυρίως να πετάμε χρήματα χωρίς στρατηγική. Είναι καιρός να επαναστατήσουμε εναντίον αυτής της νοοτροπίας και να επιδιώξουμε μια προσέγγιση που θα δίνει πραγματική αξία στη ζωή των πολιτών και θα εξασφαλίσει ένα πιο ευοίωνο μέλλον για την Ελλάδα.

*Δημοσιεύθηκε στη «ΜτΚ» στις 27.04.2025