Ανασκόπηση της Ελληνικής Αγοράς Αγροτικών Μηχανημάτων το 2024
Η ελληνική αγορά αγροτικών μηχανημάτων παρουσίασε σημαντική ανάκαμψη το 2024, ανατρέποντας τη φθίνουσα πορεία των δύο προηγούμενων ετών και επαναφέροντας συγκρατημένη αισιοδοξία στους επαγγελματίες του κλάδου. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του Συνδέσμου Εισαγωγέων Αντιπροσώπων Μηχανημάτων (ΣΕΑΜ), οι πωλήσεις ελκυστήρων παρουσίασαν αύξηση, φτάνοντας τις 2.840 μονάδες, από 1.670 το 2023 — σημειώνοντας άνοδο 70%. Αυτά τα νούμερα πλησιάζουν τις επιδόσεις των ετών 2020 και 2021, όπου οι πωλήσεις ανήλθαν σε 2.829 και 3.034 μονάδες αντίστοιχα.
Η θετική αυτή εξελιξη αποδίδεται, σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, σε στοχευμένα χρηματοδοτικά εργαλεία που έχουν τεθεί σε εφαρμογή, καθώς και στην ανάγκη ανανέωσης του γερασμένου μηχανολογικού εξοπλισμού των Ελλήνων αγροτών. Πρέπει να σημειωθεί ότι η ανοδική αυτή τροχιά ενδέχεται να είναι βραχυπρόθεσμη.
Προβλέψεις για το 2025: Προκλήσεις στον Ορίζοντα
Όπως δήλωσε ο πρόεδρος του ΣΕΑΜ, κ. Σάββας Μπαλουκτσής, στις εκτιμήσεις για το 2025 επικρατεί έναν τόνο λιγότερης αισιοδοξίας. Συγκεκριμένα, οι προβλέψεις κυμαίνονται μεταξύ 1.700 και 1.800 πωληθέντων ελκυστήρων, εξαιτίας της απουσίας ενεργών επιδοτούμενων προγραμμάτων ενίσχυσης. Αν και η χρονιά ξεκίνησε με θετικούς οιωνούς, καταγράφοντας αύξηση 42% στις πωλήσεις τον Ιανουάριο, η τάση αντιστράφηκε τους επόμενους μήνες. Τον Μάρτιο, σημειώθηκε μείωση 9,3%, που σημαίνει ότι το πρώτο τρίμηνο έκλεισε με 649 πωλήσεις, σε σύγκριση με 954 το αντίστοιχο διάστημα του 2024. Εντούτοις, η ετήσια μεταβολή παραμένει θετική (+9%), αλλά δεν φαίνεται επαρκής για να αναστρέψει τη συνολική πορεία επιβράδυνσης.
Γήρανση του Αγροτικού Στόλου και Ανάγκη Εκσυγχρονισμού
Παρά τα βελτιωμένα στοιχεία του 2024, η συνολική εικόνα του ελληνικού γεωργικού στόλου παραμένει ανησυχητική. Ο αριθμός των ενεργών ελκυστήρων εκτιμάται στις 130.000 μονάδες, με μέση ηλικία τα 23 έτη. Αυτή η γήρανση του στόλου υποδεικνύει σημαντική περιορισμένη αποδοτικότητα στον τομέα. Συγκεκριμένα, μόλις το 28,8% των ελκυστήρων είναι ηλικίας κάτω των 15 ετών, ενώ το 44,9% κυμαίνεται μεταξύ 26 και 40 ετών. Επιπλέον, περίπου 2,2% ξεπερνά τα 40 έτη. Η παλαιότητα των μηχανημάτων επιφέρει αυξημένα κόστος συντήρησης, μειωμένη ενεργειακή απόδοση και περιβαλλοντικές επιβαρύνσεις λόγω των υψηλών εκπομπών ρύπων.
Ο κ. Μπαλουκτσής υπογραμμίζει την επείγουσα ανάγκη για «ένα συντονισμένο σχέδιο εκσυγχρονισμού του μηχανολογικού εξοπλισμού στον πρωτογενή τομέα», προκειμένου να ενισχυθεί η ανταγωνιστικότητα και βιωσιμότητα της ελληνικής γεωργίας. Για την αντιμετώπιση των διαρθρωτικών προβλημάτων, απαιτούνται ουσιαστικές παρεμβάσεις σε πολλά επίπεδα.
Προτάσεις για Ανάπτυξη και Εκσυγχρονισμό
Πρώτο βήμα αποτελεί η ταχύτερη και πιο στοχευμένη αξιοποίηση των ευρωπαϊκών κονδυλίων που προορίζονται για την αγροτική εκμηχάνιση. Η ανάγκη δημιουργίας εθνικών προγραμμάτων απόσυρσης παλαιών ελκυστήρων κρίνεται επίσης επιτακτική, με στόχο την ανανέωση του στόλου με σύγχρονες και περιβαλλοντικά αποδοτικές μονάδες. Επιπλέον, μπορούν να εφαρμοστούν φορολογικά κίνητρα, όπως η δυνατότητα δημιουργίας αφορολόγητων αποθεματικών και οι αυξημένες αποσβέσεις για επενδύσεις σε νέο εξοπλισμό. Παράλληλα, η καθιέρωση υποχρεωτικών τεχνικών ελέγχων τύπου ΚΤΕΟ θα μπορούσε να συμβάλει στην ασφάλεια και αποδοτικότητα των μηχανημάτων, καθώς και στην απόσυρση μονάδων που κρίνονται ακατάλληλες.
Είναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι, παρά τις διεθνείς αναταράξεις, η ελληνική αγορά αγροτικών μηχανημάτων εμφανίζεται σε μεγάλο βαθμό ανεπηρέαστη από εξωτερικούς παράγοντες, όπως οι εμπορικοί δασμοί των ΗΠΑ. Σύμφωνα με τον κ. Μπαλουκτσής, «οι ελκυστήρες δεν υπόκεινται σε δασμούς ή άλλες φορολογικές επιβαρύνσεις, ενώ το ποσοστό εισαγωγών από την Αμερική είναι αμελητέο — δεν ξεπερνά το 1%». Η πλειονότητα των εισαγόμενων μηχανημάτων προέρχεται από την Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς και από χώρες όπως η Άπω Ανατολή, η Τουρκία και η Ινδία.