Συζήτηση για τη Δικαιοσύνη και την Εμπιστοσύνη των Πολιτών

Στην πρόσφατη συζήτηση που πραγματοποιήθηκε στο 10ο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών, ο Πρόεδρος του Συμβουλίου της Επικρατείας ε.τ. και πρώην Πρωθυπουργός Παναγιώτης Πικραμμένος συναντήθηκε με τη δημοσιογράφο Σία Κοσιώνη του ΣΚΑΪ. Αντικείμενο της συζήτησης ήταν οι εξελίξεις και η κατάσταση που επικρατεί στον τομέα της δικαιοσύνης και των θεσμών, και πώς αυτές επηρεάζουν την εμπιστοσύνη των πολιτών.

Κατά τη διάρκεια της συζήτησης, η δημοσιογράφος ζήτησε από τον κ. Πικραμμένο να σχολιάσει την απώλεια εμπιστοσύνης που καταγράφεται στις τελευταίες έρευνες σχετικά με το δικαστικό σύστημα. Ο κ. Πικραμμένος αναγνώρισε ότι πρόκειται για ένα σημαντικό πρόβλημα, το οποίο προκύπτει από τρεις βασικούς παράγοντες. Πρώτον, η δικαιοσύνη είναι μία από τις τρεις εξουσίες και η έλλειψη εμπιστοσύνης σε αυτές τις εξουσίες έχει άμεσο αντίκτυπο και στη δικαιοσύνη.

Ο δεύτερος παράγοντας είναι οι κρίσιμες μεταρρυθμίσεις που δεν έχουν ακόμα υλοποιηθεί. «Ο τρίτος λόγος είναι η ίδια η δικαιοσύνη. Ορισμένοι δικαστικοί λειτουργοί δεν τηρούν τη συμπεριφορά που θα έπρεπε, όπως και η αντίληψη ορισμένων για την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης», δήλωσε ο κ. Πικραμμένος. Επιπλέον, υπογράμμισε ότι η τρέχουσα εικόνα της κοινής γνώμης έχει και συγκυριακό χαρακτήρα, επηρεαζόμενη από τη γενικότερη κρίση των θεσμών, καθώς και από το τραγικό δυστύχημα στα Τέμπη.

Σε ερώτηση σχετικά με τη σχέση της δικαιοσύνης με την εκτελεστική εξουσία, ο κ. Πικραμμένος δήλωσε ότι η δικαιοσύνη θα πρέπει να «χορεύει» σφιχτά με το νόμο και τον φάκελο της δικογραφίας. Όταν η δικαιοσύνη παρεκκλίνει από αυτά, κινδυνεύει να βρεθεί σε δύσκολη θέση. Ωστόσο, υπογράμμισε ότι η δικαιοσύνη αποδίδεται και δεν μπορούν να κριθούν ολόκληρες οι διαδικασίες από μεμονωμένες περιπτώσεις, καθώς πλείστες αποφάσεις εκδίδονται καθημερινά.

Όσον αφορά την ανακριτική διαδικασία του δυστυχήματος στα Τέμπη, ο πρώην δικαστικός τόνισε ότι δεν μπορεί να διατυπώνει απόψεις για υποθέσεις που είναι υπό διερεύνηση, εκτός εάν έχει προσωπική εικόνα του θέματος. «Ωστόσο, από τα στοιχεία που δημοσιοποιούνται, φαίνεται ότι οι διάδικοι δεν διευκολύνουν τον ανακριτή», συμπλήρωσε, υπογραμμίζοντας την αναγκαιότητα να εξετάζονται όλα τα αιτήματα, όσο αβάσιμα κι αν είναι, προκειμένου να αποφευχθούν κατηγορίες μεροληψίας.

Ο κ. Πικραμμένος επισήμανε πως παρά την πίεση που ασκεί η δημόσια γνώμη στη δικαιοσύνη, οι δικαστικοί λειτουργοί πρέπει να παραμένουν ψύχραιμοι. «Και εγώ, ως δικαστικός στο Συμβούλιο της Επικρατείας, αντιμετώπισα παρόμοιες πιέσεις κατά την περίοδο των Μνημονίων. Εκείνη την περίοδο, εστιάσαμε στο γενικότερο συμφέρον της χώρας», ανέφερε.

Σχολιάζοντας τη δυνατότητα επηρεασμού της δικαιοσύνης από την πολιτική, τόνισε ότι τα δικαστήρια δεν ασκούν πολιτική, αλλά οι αποφάσεις τους έχουν πολιτική επιρροή, ιδιαίτερα στα διοικητικά δικαστήρια, όπως το Συμβούλιο της Επικρατείας, το οποίο επιβλέπει τη νομιμότητα των πράξεων της διοίκησης.

Σχετικά με την επικείμενη συνταγματική αναθεώρηση, ο κ. Πικραμμένος πρότεινε την ανάγκη ενός προληπτικού ελέγχου συνταγματικότητας των νόμων, σύμφωνα με το γαλλικό πρότυπο. «Η καθυστέρηση στη διάγνωση της συνταγματικότητας οδηγεί στη δημιουργία καταστάσεων που δεν μπορεί συχνά να ανατραπεί», παρατήρησε, αναφέροντας ως παράδειγμα τα αυθαίρετα.

Όσον αφορά την πρόταση αλλαγής του τρόπου εκλογής της ηγεσίας της δικαιοσύνης, χαρακτήρισε αυτή την επιδίωξη ως «παγκόσμια πρωτοτυπία», καθώς η αλλαγή του άρθρου 95, το οποίο προβλέπει εκλογές από το υπουργικό συμβούλιο, απαιτεί συνταγματική αναθεώρηση.

Καταληγόντας, ο κ. Πικραμμένος, απαντώντας σε ερώτηση της Σίας Κοσιώνη για την εμπιστοσύνη του στη δικαιοσύνη ως θύμα της σκευωρίας Novartis, δήλωσε με έμφαση: «Έχω εμπιστοσύνη στη δικαιοσύνη και πάντα είχα. Δεν εμπιστεύτηκα ορισμένους δικαστικούς λειτουργούς λόγω της γνώση μου για το ποιόν τους», προσθέτοντας ότι η έλλειψη εμπιστοσύνης οδηγεί σε δύσκολες καταστάσεις.