Ριζικές Αλλαγές στη Θεσμοθέτηση της Εφεδρείας
Σημαντικές μεταρρυθμίσεις στον θεσμό της Εφεδρείας των Ενόπλων Δυνάμεων προωθεί ο υπουργός Άμυνας, Νίκος Δένδιας. Η αναδιοργάνωση της εφεδρείας κατατάσσεται στις κύριες προτεραιότητες του υπουργείου Εθνικής Άμυνας, στο πλαίσιο της στρατηγικής «Ατζέντα 2030».
Σύμφωνα με πηγές του υπουργείου Εθνικής Άμυνας, οι μεταρρυθμίσεις στην Εφεδρεία επισημάνθηκαν κατά την παρουσία του υπουργού σε ημερίδα με θέμα «Αναδιοργάνωση του Θεσμού της Εφεδρείας», που διοργάνωσε το Γενικό Επιτελείο Στρατού (ΓΕΣ) στην Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων.
Όπως έχει επαναλάβει ο υπουργός, ο «Στρατός των Πολιτών» υπήρξε αναπόσπαστο κομμάτι της εθνικής μας άμυνας από την Αρχαία Ελλάδα έως σήμερα. Ο στόχος είναι η δημιουργία μιας σύγχρονης, θεσμικά κατοχυρωμένης εφεδρείας, με έμφαση στη διαρκή επιχειρησιακή εκπαίδευση.
Σήμερα, ο θεσμός της εφεδρείας δεν λειτουργεί επαρκώς, ενώ πολλές προσπάθειες για τη βελτίωσή του παραμένουν αποτυχημένες. Παρά το γεγονός ότι όλοι οι στρατιώτες που ολοκληρώνουν την υπηρεσία τους είναι θεωρητικά έφεδροι, οι περισσότεροι δεν προχωρούν σε μετεκπαίδευση για να είναι έτοιμοι σε περίπτωση ανάγκης. Το 2024, από τους 28.455 εφέδρους που κλήθηκαν για μετεκπαίδευση, μόνο οι μισοί, δηλαδή 14.203, προσήλθαν. Αυτό υπογραμμίζει την αναγκαιότητα για δομικές αλλαγές και ριζική αναδιοργάνωση αυτής της διαδικασίας.
Η επαναστατική εισαγωγή της ενεργής εφεδρείας αποσκοπεί στο να δημιουργήσει μια ισχυρή δύναμη 150.000 εφέδρων μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια. Αυτή η ομάδα θα υποστηρίζει άμεσα τις ένοπλες δυνάμεις, προσφέροντας κάλυψη για τις επιχειρησιακές ανάγκες και αναπτύσσοντας εκπαιδευτικά προγράμματα που θα συνεχίζονται καθ’ όλη τη διάρκεια της στρατιωτικής θητείας.
Αναγνωρίζοντας τις τρέχουσες γεωπολιτικές προκλήσεις και τις απειλές για την εθνική ασφάλεια, η ελληνική κυβέρνηση δεν μπορεί να παραβλέψει τη συμμετοχή των πολιτών στην εθνική άμυνα. Η ενεργή εφεδρεία θα βασίζεται σε εθελοντική συμμετοχή, με τους στρατιώτες να καλούνται να δηλώσουν εάν θέλουν να συμμετάσχουν στον θεσμό κατά την απολυσή τους. Η συμμετοχή θα γίνει υποχρεωτική μόνο σε συγκεκριμένες περιπτώσεις εφόσον δεν είναι αρκετοί οι εθελοντές για την κάλυψη των απαιτήσεων.
Όσοι επιλέγουν να ενταχθούν στην ενεργή εφεδρεία θα πρέπει να μην έχουν καταδικαστεί για σοβαρά ποινικά αδικήματα. Η εκπαίδευση των εφέδρων θα αναβαθμιστεί, ευθυγραμμισμένη με τις βέλτιστες πρακτικές χωρών που δίνουν προτεραιότητα στην εφεδρεία, όπως η Φινλανδία και το Ισραήλ. Θα χρησιμοποιηθούν σύγχρονα τεχνολογικά μέσα, όπως εξομοιωτές, για την αναβάθμιση της εκπαίδευσης.
Ο θεσμός της εφεδρείας είναι αναγκαίο να γίνει υποστηρικτικός και μη επιβαρυντικός για τις επαγγελματικές υποχρεώσεις των συμμετεχόντων. Οι μετεκπαιδευόμενοι θα αποζημιώνονται κατά τη διάρκεια απουσίας τους από την εργασία. Ως αποτέλεσμα, αναμένονται συναντήσεις με εργοδοτικές οργανώσεις για να υποστηρίξουν οικονομικά την κάλυψη του κόστους αποζημίωσης.
Η ισχυρή εθνική άμυνα είναι κρίσιμη για την οικονομική ανάπτυξη της χώρας, και οι πηγές του υπουργείου επισημαίνουν την προσδοκία εμπλοκής των εργοδοτικών φορέων στην αναβάθμιση του θεσμού της εφεδρείας. Παράλληλα, σχεδιάζεται η ηλεκτρονική πρόσκληση εφέδρων, εκσυγχρονίζοντας τη διαδικασία κλήσης και ενημέρωσης μέσω της εφαρμογής «Έφεδρος», η οποία θα συνδέεται με το gov.gr.
Για την εκπαιδευτική επάρκεια, προβλέπεται η ίδρυση δύο Κέντρων Μετεκπαίδευσης Εφεδρείας, στην Αττική και κοντά στη Θεσσαλονίκη. Τα κέντρα αυτά θα παρέχουν ποιοτική εκπαίδευση, χωρίς να διαταράσσουν τη λειτουργία των Μονάδων. Η εκπαίδευση θα είναι προσαρμοσμένη στις σύγχρονες ανάγκες και τεχνολογίες, με εστίαση σε τακτικές μάχης, εκπαίδευση που σχετίζεται με drones, και άλλες σύγχρονες επιχειρησιακές ανάγκες.
Ο θεσμός της ενεργούς εφεδρείας εκτιμάται ότι θα ενισχύσει την εθνοφυλακή, φιλοδοξώντας να καλύψει αμυντικές ανάγκες σε παραμεθόριες περιοχές, και θα προάγει τη σύνθεση των Διευθύνσεων Επιστράτευσης και Εθνοφυλακής για μια ενοποιημένη προσέγγιση στην εθνική ασφάλεια.