Η Βιομηχανική Κληρονομιά της Ελλάδας ως Εικαστικό Έργο
Ήχοι απόκοσμοι, βίντεο εγκαταστάσεις και σκοτεινές εικόνες που αναδύουν φωσφορίζον φως συνθέτουν μια ατμόσφαιρα μυσταγωγίας μέσα από την οποία ο επισκέπτης μπορεί να βυθιστεί στα άδυτα μίας από τις μεγαλύτερες βιομηχανίες της χώρας. Ο διεθνώς αναγνωρισμένος φωτογράφος Τάσος Βρεττός πέρασε είκοσι ημέρες στις εγκαταστάσεις της «Αλουμίνιον της Ελλάδας» με σκοπό να αποτυπώσει με τον φακό του την πλούσια κληρονομιά και το μέλλον της ελληνικής μεταλλουργίας. Η έκθεση με τίτλο «Προσεγγίζοντας τη METLEN: Οι δρόμοι ενός νέου Βιομηχανικού Κοσμοπολιτισμού» ξεκίνησε το ταξίδι της από τη Θεσσαλονίκη και την αποθήκη Γ’ του λιμανιού, όπου θα παραμείνει μέχρι τα τέλη Απριλίου, πριν μεταφερθεί στην Αθήνα.
Παρά τον κλειστοφοβικό χαρακτήρα του χώρου, όταν ο Βρεττός μπήκε στο ορυχείο βωξίτη, μαγεύτηκε από την παράξενα μεταφυσική ατμόσφαιρα που επικρατούσε. Κατά τη διάρκεια των εγκαινίων δήλωσε: «Θα μπορούσα να είμαι μέχρι και σήμερα εκεί. Κάθε χώρος ήταν μυσταγωγικός και φωτογραφικά ελκυστικός. Η νύχτα ήταν μια πρόκληση και παρήγαγε αυτή τη μεταφυσική εικόνα ενός χώρου που δεν ξέρω αν είναι σκηνικό από ταινία επιστημονικής φαντασίας ή κάτι άλλο». Πηγή έμπνευσης για τον φωτογράφο υπήρξε η ιστορία του χώρου, καθώς και η δυναμική μιας ελληνικής πολυεθνικής εταιρείας που συνεχώς εξελίσσεται και ανοίγεται στον κόσμο. Ο Βρεττός παρατήρησε: «Με εντυπωσίασε η κλίμακα των εγκαταστάσεων, αλλά ο βασικός άξονας ήταν ο άνθρωπος. Οι εργαζόμενοι ήταν ο οδηγός μου.» Αποκαλώντας τη διαδικασία ένα «υπέροχο ταξίδι», μοιράστηκε την εμπειρία του, που δεν περιλάμβανε μόνο εικόνες αλλά και μυρωδιές και ήχους των βιομηχανικών εγκαταστάσεων. Οι ήχοι αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της συνολικής εμπειρίας της έκθεσης, προσδίδοντας στην εικαστική εγκατάσταση μια μοναδική διάσταση.
Αυτό που ακούγεται δεν είναι απλώς μια σύνθεση industrial μουσικής, αλλά οι πραγματικοί ήχοι από τις μηχανές, τους σωλήνες και τη διαδικασία κατεργασίας των μετάλλων, ηχογραφημένοι απευθείας στις εγκαταστάσεις της METLEN. Η επιμελήτρια της έκθεσης, Νάντια Αργυροπούλου, ανέφερε για τον καλλιτέχνη: «Είτε ασχολείται με μεγάλα πρότζεκτ που διδάσκονται σήμερα στο Χάρβαρντ, είτε με πρόσφυγες στην Ελλάδα, είτε με καμένα δέντρα, είτε με τη βιομηχανία, η φωτογραφία του είναι πληθυντική και δυναμική. Ο Τάσος συλλαμβάνει εικόνες που αποτυπώνουν ένα ολόκληρο σύμπαν». Στην έκθεση, ο θεατής έχει τη δυνατότητα να εξετάσει τα έργα από διαφορετικές οπτικές γωνίες, είτε από ψηλά είτε από το επίπεδο του εδάφους, δίνοντας μια νέα διάσταση στην αισθητική της βιομηχανικής παραγωγής.
Η Μεταμόρφωση και η Πολυεθνικότητα στην Βιομηχανία
Η έκθεση εγκαινιάστηκε την περασμένη Πέμπτη από την Chief Corporate Affairs and Communications Officer της METLEN, Βίβιαν Μπουζάλη. Σε δήλωσή της, είπε: «Ο Τάσος Βρεττός είναι ένας καταξιωμένος φωτογράφος και μας τιμά ιδιαίτερα που η έκθεσή του είναι αφιερωμένη στην METLEN. Σκοπός μας είναι να δείξουμε ότι υπάρχει βιομηχανία στην Ελλάδα και ο Τάσος έχει καταφέρει να αποτυπώσει με μοναδικό τρόπο το έργο μας, δημιουργώντας μια ξεχωριστή αφήγηση που αναδεικνύει τη μεταμόρφωση των βιομηχανικών τοπίων». Η «Αλουμίνιον της Ελλάδος» είναι ο πυρήνας της METLEN, ενός ελληνικού πολυεθνικού ομίλου που ιδρύθηκε από τον Ευάγγελο Μυτηλιναίο στα αρχές του προηγούμενου αιώνα και σήμερα έχει παρουσία σε σχεδόν 50 χώρες και απασχολεί 7.500 άτομα.
Μια ξεχωριστή θέση στην έκθεση κατέχει το ιστορικό αρχείο του κοσμοπολίτη αρχιτέκτονα και ανανεωτή του μοντερνισμού Κωνσταντίνου Δοξιάδη, το οποίο διασώζεται σήμερα στο Μουσείο Μπενάκη και παρουσιάζεται για πρώτη φορά στο ευρύ κοινό. Ο Δοξιάδης είχε σχεδιάσει τον οικισμό Άσπρα Χώματα, για τη στέγαση των εργατών μαζί με τις οικογένειές τους, ο οποίος παραμένει ζωντανός μέχρι σήμερα με περισσότερους από 3.000 κατοίκους. Αυτοί οι άνθρωποι εργάζονται στο βωξίτη και θεωρούν τα Άσπρα Χώματα ως τον γενέθλιο τόπο τους.
Η έκθεση θα παραμείνει έως τις 23 Απριλίου στην αποθήκη Γ’ στο Λιμάνι Θεσσαλονίκης και στη συνέχεια θα παρουσιαστεί στο κοινό της Αθήνας.