Η Μονή Αγίου Γεωργίου Βρανοκάστρου
Μετόχι της Μονής Εικοσιφοινίσσης Παγγαίου
Όλα τα ευρήματα βρίσκονται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Δράμας.
Η γιορτή του Αγίου Γεωργίου του Τροπαιοφόρου, μία από τις μεγάλες θρησκευτικές γιορτές που ακολουθεί το Πάσχα, μας δίνει την ευκαιρία να αναδείξουμε ένα ιδιαίτερα σημαντικό μνημείο της περιοχής. Αν και η Μονή Αγίου Γεωργίου Βρανοκάστρου εντάσσεται γεωγραφικά στα διοικητικά όρια του Νομού Καβάλας, όλα τα ευρήματα που σχετίζονται με αυτήν βρίσκονται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Δράμας.
Η Μονή Αγίου Γεωργίου Βρανοκάστρου αποτελεί ένα από τα μετόχια της Μονής Εικοσιφοινίσσης Παγγαίου στην Ανατολική Μακεδονία. Σε παλαιότερες ιστορικές αναφορές, μνημονεύεται ναός αφιερωμένος στον Άγιο Γεώργιο. Στην πράξη, αυτός ο ναός αναφέρεται σε κοινά δημοσιεύματα που διατυπώνονται από αρχαιολόγους της Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων Καβάλας, όπως οι κύριοι Νίκος Ζήκος και Χαράλαμπος Μπακιρτζής.
Στην ηγεσία της Εφορείας Αρχαιοτήτων Δράμας, η κα. Πουλιούδη αναφέρει ότι τα ευρήματα του Αγίου Γεωργίου βρίσκονται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Δράμας, διότι η Μονή υπηρέτησε ως μετόχι και χρειαζόταν υλικά για την έκθεση. Η αξία αυτού του μνημείου συνδέεται με τη μακρόχρονη ιστορία του, καθώς η πρώτη αναφορά του μνημείου χρονολογείται στο 1474 σε σιγίλλιο του πατριάρχου Συμεών Α΄, που περιέχει τον χαρακτηριστικό πατριαρχικό σταυρό του Αγίου Γεωργίου.
Επιπλέον,ένα πιο πρόσφατο σιγίλλιο του πατριάρχου Μαξίμου Β΄, που χρονολογείται το 1477, επιβεβαιώνει τη θέση του ναού στο Βρανόκαστρο, με αναφορές που ενισχύουν την ιστορική σημασία της περιοχής. Οι δύο αρχαιολόγοι, Ζήκος και Μπακιρτζής, παρέχουν πληθώρα πληροφοριών για το Βρανόκαστρο, το οποίο περιλαμβάνει αμυντικά στοιχεία της περιοχής και αναφορές που ενισχύουν τη γνώση μας για την αρχαία αυτή τοποθεσία.
Η ανασκαφική έρευνα που διεξήχθη τη διετία 1995 – 1996, αποκάλυψε εκτενή μοναστηριακά συγκροτήματα στον χώρο τα οποία αποδεικνύουν την σημαντική ιστορική συνέχεια της περιοχής. Σημαντικά δείγματα και κεραμικά αντικείμενα από διάφορες χρονικές περιόδους βρέθηκαν, γεγονός που καταδεικνύει την πολυάσχολη δραστηριότητα της θέσης, η οποία είναι γνωστή μέχρι σήμερα. Αυτό το μοναστήρι, με συνεχή ζωή σχεδόν επτά αιώνων, αξίζει να αναγνωριστεί για την ιστορική του συμβολή και τη θέση του στον πολιτισμό της περιοχής.
Αξιοσημείωτο είναι ότι η ανακάλυψη αυτή έχει προσελκύσει το ενδιαφέρον των αρχαιολόγων και των ιστορικών, καθώς εντοπίστηκαν και οι επιδράσεις του Βυζαντινού πολιτισμού στην τοπική αρχιτεκτονική, χαρακτηρίζοντας τη διάρκεια της ζωής του Αγίου Γεωργίου σε αυτήν την ιστορική τοποθεσία.