Δώρο Πάσχα: Μια Ιστορία Δεκαετιών

Σήμερα, Μεγάλη Τετάρτη, είναι η τελευταία ημέρα για την καταβολή του δώρου Πάσχα, και εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενοι που το δικαιούνται περιμένουν με ανυπομονησία την πληρωμή του για να προχωρήσουν στις αγορές δώρων για τα βαφτιστήρια τους, για το πασχαλινό τους τραπέζι ή για να καλύψουν τρέχουσες οικονομικές υποχρεώσεις. Το δώρο Πάσχα, εκτός από μια σημαντική οικονομική ενίσχυση, έχει μια μακρά και πλούσια ιστορία που εκτείνεται πάνω από έναν αιώνα.

Η Ιστορική Πρώτη Αναφορά

Σύμφωνα με το αφιέρωμα του sansimera.gr, η πρώτη καταγραφή του δώρου Πάσχα υπάρχει σε έγγραφο που υποβλήθηκε στο Υπουργείο Οικονομίας από τους εργάτες του Τυπογραφείου της Διοίκησης, την 1η Απριλίου 1822, κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης. Οι εργαζόμενοι ζητούσαν μια μικρή οικονομική ενίσχυση, αναφέροντας ότι «οι γιορτές του Πάσχα πλησιάζουν και επιθυμούμε να αγοράσουμε παπούτσια, τζουράπια και άλλα είδη για να εορτάσουμε». Όλος αυτός ο συναισθηματικός τόνος ενδεικνύει την ανάγκη για οικονομική βοήθεια κατά την περίοδο των εορτών.

Η Καθιέρωση του Δώρου Πάσχα

Μετά την απελευθέρωση της Ελλάδας, άρχισε σταδιακά να καθιερώνεται η παράδοση των δώρων κυρίως μέσω των εργοδοτών προς τους υπαλλήλους τους κατά την περίοδο του Πάσχα. Το 1946, μέσω του αναγκαστικού νόμου 866, θεσμοθετήθηκαν οι έκτακτες ενισχύσεις, οι οποίες υπήρξαν οι πρώτες επίσημες αναγνωρίσεις του δώρου ως μέρος των μισθών των εργαζομένων. Οι νόμοι 1777 και 1901 του 1951 επανέλαβαν αυτή την πρακτική, δίνοντας στους υπουργούς Οικονομικών και Εργασίας τη δυνατότητα να καθορίζουν έκτακτες οικονομικές ενισχύσεις για τις εορτές.

Αυτή η ρύθμιση παρέμεινε σε ισχύ έως το 1980, οπότε και με το νόμο 1082, καθορίστηκε οριστικά το ύψος και η χρονική περίοδος καταβολής των δωρεών εορτών και αδείας. Το δώρο Πάσχα μετονομάστηκε σε επίδομα, και με το νόμο 2084 του 1992, το επίδομα αυτό άρχισε να μην υπολογίζεται στους συνταξιοδοτικούς δικαιούχους του ΙΚΑ.

Οι Οικονομικές Πολιτικές και Περικοπές

Στις 6 Αυγούστου 2009, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) προτείνει αποκοπή των δώρων Πάσχα και Χριστουγέννων εν μέσω οικονομικής ύφεσης. Το 2010, η κυβέρνηση Παπανδρέου ανακοινώνει σημαντικές περικοπές στα επιδόματα Πάσχα, Χριστουγέννων και αδείας για το δημόσιο τομέα, ανακοινώνοντας ότι το 13ο και 14ο μισθό θα αντικαταστήσει επίδομα 500 ευρώ, αφορώντας ίσα ποσά για συνταξιούχους με χαμηλές συντάξεις.

Στις 7 Νοεμβρίου 2012, η κυβέρνηση Σαμαρά καταργεί πλήρως τα επιδόματα Χριστουγέννων, Πάσχα και Αδείας για τους δημόσιους υπαλλήλους και συνταξιούχους, φέρνοντας νέες προκλήσεις για τους εργαζόμενους της χώρας.

Τα Δικαιώματα των Ιδιωτικών Υπαλλήλων

Σήμερα, το δώρο Πάσχα, καθώς και το δώρο Χριστουγέννων, το δικαιούνται όλοι οι εργαζόμενοι του ιδιωτικού τομέα στην Ελλάδα, σύμφωνα με την Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας. Οι διατάξεις αυτές είναι υποχρεωτικού χαρακτήρα και δεν επιτρέπουν καμία αντίθετη συμφωνία, ούτε την παραίτηση του εργαζόμενου από το δικαίωμα καταβολής τους.

Έτσι, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, όλοι οι μισθωτοί που εργάζονται στον ιδιωτικό τομέα με σχέση εξαρτημένης εργασίας, ανεξαρτήτως του τύπου απασχόλησης τους, δικαιούνται δώρο Πάσχα. Αυτή η παράδοση του δώρου παραμένει ένα σημαντικό πολιτισμικό και οικονομικό χαρακτηριστικό της ελληνικής κοινωνίας, ενισχύοντας την αγορά και προσφέροντας βοήθεια σε πολλές οικογένειες την εορταστική περίοδο.