Η Πράσινη Ενέργεια και οι Προκλήσεις της: Η Απάτη των Ανεμογεννητριών

Η ανάπτυξη της αιολικής ενέργειας έχει προτάξει ως λύση για τη μείωση των εκπομπών CO2 και την αντικατάσταση των παραδοσιακών πηγών ενέργειας. Σε πολλές χώρες, οι ανεμογεννήτριες έχουν ενταχθεί σε στρατηγικές «πράσινης» ενέργειας. Ωστόσο, η πραγματικότητα είναι πολύ διαφορετική από την έως τώρα προβαλλόμενη ιδανική εικόνα, προκαλώντας σοβαρές οικονομικές συνέπειες και επιβαρύνσεις στους κρατικούς προϋπολογισμούς.

Η περίπτωση του Markbygden Ett στη Σουηδία

Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτυχίας του αιολικού τομέα είναι το αιολικό πάρκο Markbygden Ett στη Σουηδία. Το συγκεκριμένο πάρκο, το οποίο αναγνωρίστηκε ως το μεγαλύτερο στην Ευρώπη, αρχικά παρουσιάστηκε ως σημαντικό βήμα προς ένα «πράσινο» μέλλον. Παρά την υπογραφή μιας μακροχρόνιας συμφωνίας αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας (PPA) με την Norsk Hydro, το πάρκο δεν είχε την αναμενόμενη απόδοση. Οι ανεμογεννήτριες παρέχουν ενέργεια αλλά η παραγωγή τους είναι ασταθής, με αποτέλεσμα σε περιόδους χαμηλής δραστηριότητας ή τεχνικών προβλημάτων να χρειάζεται να αγοράζει ηλεκτρική ενέργεια σε υψηλές τιμές από την ανοιχτή αγορά.

Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία αύξησε τεράστια την τιμή της ενέργειας, επιδεινώνοντας τις οικονομικές ζημίες του πάρκου, το οποίο υπέστη απώλειες εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ. Η υποχρέωση για σταθερή παροχή ηλεκτρικής ενέργειας κατέστησε την επιχείρηση αναγκασμένη να καλύψει τις ελλείψεις με ακριβότερη ενέργεια, θέτοντας το έργο σε κίνδυνο χρεοκοπίας.

Προβλήματα στη χρηματοδότηση και εξάρτηση

Δεν είναι μόνο η Σουηδία που αντιμετωπίζει τέτοιες προκλήσεις. Άλλες χώρες με μεγάλα αιολικά πάρκα έχουν υπογράψει παρόμοιες συμφωνίες και βρίσκονται σε αντίστοιχες περιπέτειες. Οι ανεμογεννήτριες, αν και θεωρούνται «καθαρές» πηγές ενέργειας, δεν μπορούν να παρέχουν σταθερή παραγωγή ενέργειας με συνέπεια την αναγκαστική εξάρτηση από ακριβότερες πηγές όπως το φυσικό αέριο και το πετρέλαιο. Οι αποτυχίες αυτών των έργων αντανακλούν, επίσης, τις λανθασμένες οικονομικές εκτιμήσεις που έγιναν όταν υπεγράφησαν οι συμβάσεις. Οι κίνδυνοι και οι αβεβαιότητες σχετικά με τις τιμές ενέργειας δεν είχαν προγνωσθεί σωστά, γεγονός που επιβαρύνει τους εθνικούς προϋπολογισμούς.

Αποτυχίες σε Παγκόσμιο Επίπεδο

Η κατάσταση δεν είναι μοναδική για τη Σουηδία. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, για παράδειγμα, το αιολικό πάρκο Alta Wind Energy Center στην Καλιφόρνια είχε επενδύσεις που δεν απέδωσαν λόγω ασταθούς ανέμου και τεχνικών προβλημάτων, οδηγώντας σε αυξημένα λειτουργικά κόστη. Αντίστοιχες δυσκολίες καταγράφηκαν και στο Ηνωμένο Βασίλειο, με το έργο SeaGen στην Βόρεια Ιρλανδία να μην καταφέρνει να υλοποιήσει τις προσδοκίες για παραγωγή καθαρής ενέργειας.

Στη Γερμανία, πολλά αιολικά πάρκα στην περιοχή Mecklenburg-Vorpommern υπήρξαν αποτυχημένα στην παραγωγή αναμενόμενης ενέργειας, με τους φορολογούμενους και τους καταναλωτές να επιβαρύνονται με αυξημένους λογαριασμούς. Ακόμα και η Δανία, ηγέτιδα στον τομέα της αιολικής ενέργειας στην Ευρώπη, έχει αντιμετωπίσει όμοια προβλήματα, όπως π.χ. το έργο Horns Rev που υπέστη οικονομική πίεση λόγω αναποτελεσματικής παραγωγής.

Αρνητικές Περιβαλλοντικές και Οικονομικές Επιπτώσεις

Οι αιολικές εγκαταστάσεις ενδέχεται να φέρουν και πολλές αρνητικές επιπτώσεις: Υψηλό κόστος κατασκευής και αποσυναρμολόγησης, δυσκολίες στην ανακύκλωση, καθώς και επιπτώσεις στο τοπικό μικροκλίμα και στη βιοποικιλότητα. Τα πτερύγια των ανεμογεννητριών, κατασκευασμένα από σύνθετα υλικά, είναι δύσκολα ανακυκλώσιμα και καταλήγουν σε χωματερές, συμβάλλοντας σε περιβαλλοντική ρύπανση. Επιπλέον, οι μεγάλες μηχανές επηρεάζουν την κίνηση του αέρα, προκαλώντας αλλαγές στη θερμοκρασία, ενώ οι θάνατοι πτηνού και νυχτερίδων λόγω συγκρούσεων με τις ανεμογεννήτριες υπογραμμίζουν τις συνέπειες για την άγρια ζωή.

Στο τέλος, οι προκλήσεις που σχετίζονται με την αιολική ενέργεια, από την οικονομική βιωσιμότητα έως τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις, θέτουν σοβαρά ερωτήματα σχετικά με την πραγματική αποτελεσματικότητα και την οικολογική ασφάλεια των «πράσινων» στρατηγικών που μέχρι σήμερα προωθούνται με πολύ ενθουσιασμό.