Θανατηφόρες Λοιμώξεις και Μικροβιακή Αντοχή: Η Άβολη Πραγματικότητα για τα Παιδιά

Σύμφωνα με μελέτη που παρουσιάστηκε στο συνέδριο της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Κλινικής Μικροβιολογίας και Λοιμωδών Νοσημάτων ESCMID Global2025, περισσότερα από τρία εκατομμύρια παιδιά στην παγκόσμια κλίμακα απώλεσαν τη ζωή τους το 2022 λόγω λοιμώξεων που σχετίζονται με τη μικροβιακή αντοχή. Η κατάσταση είναι ιδιαίτερα ανησυχητική, με 752.000 θνησιμότητες στην νοτιοανατολική Ασία και 659.000 στην Αφρική, οι οποίες σχετίζονται με επιπλοκές από τέτοιες λοιμώξεις.

Οι αιτίες που ενισχύουν τη σοβαρότητα της μικροβιακής αντοχής σε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος είναι πολλές και ποικίλες. Καταστάσεις όπως η υπερπλήρωση των νοσοκομείων, η κακή υγιεινή και η ανεπαρκής εφαρμογή προληπτικών μέτρων δημιουργούν ευνοϊκό περιβάλλον για την εξάπλωση ανθεκτικών παθογόνων, τόσο σε ιατρικές εγκαταστάσεις όσο και σε κοινότητες. Ακόμη, η έλλειψη κατάλληλων διαγνωστικών εργαλείων και οι ανησυχίες για λανθασμένες διαγνώσεις οδηγούν σε υπερβολική χρήση και κατάχρηση αντιβιοτικών στις περιοχές αυτές.

Αξιοσημείωτο είναι ότι μέχρι το 2022, από τους περισσότερους από τρία εκατομμύρια θανάτους παιδιών, τα δύο εκατομμύρια σχετίζονται με τη χρήση συγκεκριμένων κατηγοριών αντιβιοτικών, που εντάσσονται στις κατηγορίες Watch και Reserve. Αυτά τα αντιβιοτικά δεν είναι σχεδιασμένα για θεραπεία πρώτης γραμμής και η χρήση τους θα πρέπει να περιορίζεται αυστηρά για τη θεραπεία σοβαρών λοιμώξεων. Η κατάχρησή τους ενδέχεται να μειώσει την αποτελεσματικότητά τους και να οδηγήσει σε αυξανόμενη αντοχή. Αντίθετα, τα αντιβιοτικά της κατηγορίας Access, τα οποία είναι πιο ευρέως διαθέσιμα, προορίζονται για την αντιμετώπιση κοινών λοιμώξεων, με χαμηλότερο κίνδυνο ανάπτυξης αντοχής.

Κατά την περίοδο 2019-2021, η χρήση των αντιβιοτικών Watch αυξήθηκε κατά 160% στη νοτιοανατολική Ασία και κατά 126% στην Αφρική, ενώ τα αντιβιοτικά Reserve παρουσίασαν αύξηση κατά 45% και 125% αντίστοιχα. Ο καθηγητής Τζόζεφ Χάργουελ, ένας από τους συγγραφείς της μελέτης, επεσήμανε ότι το κύμα αύξησης της χρήσης αυτών των φαρμάκων, χωρίς προσεκτική εποπτεία, ενέχει πολλούς σοβαρούς μακροπρόθεσμους κινδύνους, καθώς αυξάνει τον κίνδυνο ανάπτυξης αντοχής στα βακτήρια και περιορίζει τις μελλοντικές επιλογές θεραπείας.

Η προβληματική αυτή κατάσταση απαιτεί άμεση δράση και συνεργασία σε διεθνές επίπεδο προκειμένου να αναστραφεί η τάση της αύξησης μικροβιακής αντοχής και να προστατευτούν οι πιο ευάλωτοι πληθυσμοί, ιδίως τα παιδιά, από θανάσιμες λοιμώξεις.