Η Γιορτή του Αγίου Γεωργίου και το Έθιμο του Κάψιμου της Ρόκας

Στις 23 Απριλίου 2025, στην Ιερά Μονή του Αγίου Γεωργίου Ρητίνης, οι κάτοικοι της περιοχής συνεχίζουν με ζήλο την τοπική τους παράδοση, γιορτάζοντας το πανηγύρι προς τιμήν του προστάτη τους Αγίου Γεωργίου, καθώς και το μοναδικό έθιμο του κάψιμου της ρόκας.

Αμέσως μετά τη θεία λειτουργία που πραγματοποιείται στην εκκλησία της μονής, η εικόνα του Αγίου Γεωργίου μεταφέρεται στην αυλή του μοναστηριού. Η γιορτή ξεκινά με τον παραδοσιακό χορό και το τραγούδι «Μπρος στ’ Άγιου Γιώργη την αυλή, ιδώ βαρούν τα σήμαντρα να μαζιφτούμι σήμιρα». Οι συμμετέχοντες συναντιούνται και τραγουδούν άλλα τοπικά τραγούδια που αποτυπώνουν την δύσκολη καθημερινότητα που βίωναν οι κάτοικοι κατά την διάρκεια της Οθωμανικής κατοχής, ενώ παράλληλα τραγουδούν για τη χαρά που φέρνει η άνοιξη και η Πασχαλιά.

Η διάθεση της γιορτής συνεχώς μεγαλώνει καθώς όλοι οι πιστοί και οι επισκέπτες συμμετέχουν στον χορό. Ο τοπικός παραδοσιακός χορός και το τραγούδι προσφέρουν όχι μόνο ευχαρίστηση αλλά και μια ευχή, ένα τάμα για πολλούς που επιθυμούν να συμμετάσχουν στη γιορτή του προστάτη τους, Αγίου Γεωργίου.

Η Παράδοση του Κάψιμου της Ρόκας

Το «Κάψιμο της Ρόκας» αποτελεί ένα ιδιαίτερο τοπικό έθιμο της ορεινής Πιερίας και πραγματοποιείται στα χωριά γύρω από την Ιερά Μονή του Αγίου Γεωργίου Ρητίνης τις ημέρες του Πάσχα, συνήθως την τρίτη μέρα. Το έθιμο έχει διάφορες παραλλαγές, οι οποίες περιλαμβάνουν διαφορετικά αφηγήματα, οργάνωση και τραγούδια.

Κατά τη διάρκεια του εθίμου, οι συμμετέχοντες χορεύουν και τραγουδούν τραγούδια της άνοιξης και της Πασχαλιάς, καθώς και αναφορές σε δύσκολες στιγμές που βίωσαν οι πολίτες κατά την διάρκεια της τουρκοκρατίας. Οι στίχοι συχνά αναφέρονται σε θλιβερές ιστορίες με θύματα από τις επιδρομές των Οθωμανών, όπως γυναίκες που συλλαμβάνονταν για τα χαρέμια, μάνες που έχαναν τα παιδιά τους και παλικάρια που βασανίζονταν.

Σύμφωνα με την προφορική παράδοση, στο τελευταίο τραγούδι της εκδήλωσης, η ρόκα ανάβει, και ο χορός διαλύεται καθώς η γυναίκα με τη ρόκα κυνηγά τους παρευρισκομένους. Αυτό το δρώμενο παραπέμπει σε μια ιστορική ιστορία όπου μια γυναίκα, ειδοποιημένη από την προσέγγιση του τουρκικού αποσπάσματος, άναψε τη ρόκα και άρχισε να κυνηγά τον κόσμο, προκαλώντας πανικό και αναστάτωση μεταξύ των Οθωμανών. Αυτή η αναστάτωσε βοήθησε τα παλικάρια να βρουν τον δρόμο της διαφυγής.

Σύμφωνα με την καταγραφή του διδασκάλου Σωκράτη Ζιάκα το 1960, ένας από τους προφητικούς λόγους του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού προς τους Ρητινιώτες προέβλεπε ότι «… θα τους κυνηγάει μια Μάκου (γριά) με τη ρόκα και αυτοί θα φεύγουν χωρίς να κοιτούν πίσω». Αυτός ο προφητικός λόγος φαίνεται ότι επαληθεύθηκε στην ιστορία του καψίματος της ρόκας.

Μουσικά Συγκροτήματα και Συμμετοχές

Τα τοπικά τραγούδια και οι χοροί συνοδεύονται από τον Αντώνη Μελέτη στην γκάιντα, ενώ στο μεγάλο χορό του πανηγυριού παίζει το συγκρότημα του Χαρίτων Χανδόλια. Η οργάνωση της εκδήλωσης πραγματοποιείται από τον Χορευτικό Αναπτυξιακό Σύλλογο Ρητίνης, σε συνεργασία με την Ιερά Μονή Αγίου Γεωργίου Ρητίνης και τη συνδρομή των εθελοντών. Σημαντική είναι και η συμμετοχή των χορευτικών τμημάτων και της χορωδίας του συλλόγου, που προσθέτουν ζωντάνια και εορταστική ατμόσφαιρα στην εκδήλωση.