Το Βιβλίο «100 Χρόνια Καλαμπάκι, Συνομιλώντας με Σιωπές της Ιστορίας»
Μια Σημαντική Έκδοση από τον ΜΠΣ Καλαμπακίου
Μία ενδιαφέρουσα έκδοση παρουσίασε ο Μορφωτικός Πολιτιστικός Σύλλογος Καλαμπακίου Δράμας, με τίτλο: «100 χρόνια Καλαμπάκι, συνομιλώντας με σιωπές της ιστορίας». Η παρουσίαση του βιβλίου προγραμματίζεται για την Κυριακή, 6 Απριλίου και ώρα 11:30, στον χώρο του ΚΑΠΗ Καλαμπακίου, με τη συμβολή και χορηγία της ΑΜΚΕ ΚΥΚΛΩΨ.
Σε σχετική ανακοίνωση, ο Μορφωτικός Πολιτιστικός Σύλλογος Καλαμπακίου θέτει ερωτήματα σχετικά με τη σημασία της σιωπής και της μνήμης, αναρωτώμενος εάν είναι δυνατό να συνομιλήσουμε με τις «σιωπές της ιστορίας» και αν τα τεκμήρια μπορούν να αποκτήσουν φωνή. Η ανακοίνωση σημειώνει επίσης τη σημασία της καταγραφής των ιστοριών και των αγωνιών των ανθρώπων που ξεριζώθηκαν, εμπλουτίζοντας την αφήγηση με έγγραφα ανταλλαγής και φωτογραφίες που μεταφέρουν συναισθήματα και αναμνήσεις από καταστάσεις πολέμου.
Η έκδοση αυτή επιδιώκει να αποτυπώσει τις σιωπές της ιστορίας, θέτοντας δύσκολα ερωτήματα και αποφεύγοντας τις εύκολες απαντήσεις. Ο Μορφωτικός Πολιτιστικός Σύλλογος Καλαμπακίου, κατά την ετήσια επετειακή εκδήλωση της Μικρασιατικής Καταστροφής το 2020, αποφάσισε να αξιοποιήσει την πλούσια συλλογή τεκμηρίων που είχε στη διάθεσή του και να δημιουργήσει ένα λεύκωμα, αναθέτοντας τη συγγραφή σε τέσσερις καταρτισμένες συγγραφείς: τις κ.κ. Αθανασία Θεοδωρίδου, Τούλα Θωμαΐδου, Κυράνθη Στράντζαλη και Μαρίνα Σωφρονίδου.
Πολιτιστική Κληρονομιά και Συλλογική Μνήμη
Καθ’ όλη τη διάρκεια της διαδικασίας, αναλήφθηκε μια εντατική προσπάθεια ερμηνείας του πλούσιου υλικού που συλλέχθηκε, με τη συμμετοχή των κατοίκων του χωριού. Προτού ξεκινήσει το εγχείρημα, υπήρξε συνεργασία με την ΑΜΚΕ ΚΥΚΛΩΨ για την ψηφιοποίηση των τεκμηρίων και τη φωτογράφηση των αρχείων που κατείχε ο σύλλογος, καθώς και η αποθήκευση των αρχείων της κοινότητας για τα τελευταία 15 χρόνια με τη βοήθεια του μέλους του Συλλόγου Νίκου Παπακώστα.
Αρχικά, ο στόχος ήταν η δημιουργία ενός ψηφιακού αρχείου, αλλά η γενναιόδωρη υποστήριξη του κυρίου Άρη Θεοδωρίδη εκτίναξε το εγχείρημα σε νέα ύψη, εκφράζοντας την επιθυμία να δημιουργηθεί αυτή η συλλεκτική έκδοση υπό την επιμέλεια του Κώστα Βιδάκη.
Η αναπαράσταση του παρελθόντος, όπως τονίζεται από τον Σύλλογο, δεν περιορίζεται στη λίστα ιστορικών γεγονότων, αλλά κυρίως μέσα από τις μαρτυρίες εκείνων που έζησαν και αντάλλαξαν τις ιστορίες τους. Η ιστορία ζωντανεύει μέσω της μνήμης και τα ζωντανά βιώματα, επιδιώκοντας να αποτυπώσει την αληθινή εικόνα του τόπου και των ανθρώπων του.
Αφιέρωση στην Πρώτη Γενιά
Σύμφωνα με τον Μορφωτικό Πολιτιστικό Σύλλογο Καλαμπακίου, «η έκδοση αυτή αφιερώνεται στην πρώτη γενιά, στους «ανταλλάξιμους» πρόσφυγες που θεμελίωσαν τη ζωή όλων μας, που δεν αντάλλαξαν τη μνήμη και την περηφάνια της καταγωγής. Είναι αφιερωμένη σε κάθε επόμενη γενιά μνήμης.» Η πρώτη γενιά προσφύγων προτίμησε να μην μιλά για το δράμα του ξεριζωμού, εστιάζοντας στις αναμνήσεις της πατρίδας και στη ζωή που έχασαν.
Η δεύτερη γενιά δεν είχε τον χρόνο να ζήσει ή να μοιραστεί τις ιστορίες, έχοντας επηρεαστεί από το κόστος του πολέμου και της απώλειας. Η τρίτη γενιά πάλεψε να διατηρήσει τις μνήμες, ενώ η τέταρτη γενιά αναζητά τη δική της ταυτότητα, αν και δεν έχει έντονες μνήμες ή εμπειρίες από το παρελθόν. Ωστόσο, η μνήμη αυτή προχωρά και οδηγεί τα βήματά τους σε παραδοσιακούς χορούς και δρώμενα, ζωντανεύοντας εθίμια του χτες.
Οι άνθρωποι του Συλλόγου αναγνωρίζουν τη σημασία της κοινής πορείας τους με στόχο την πλήρη καταγραφή και τεκμηρίωση της ιστορίας. Το εγχείρημα αναγνωρίζει το δύσκολο και μακροχρόνιο χαρακτήρα του, χωρίς να περιορίζεται σε ένα συγκεκριμένο γραμματειακό είδος, γεγονός που επιτρέπει στους αναγνώστες να ερμηνεύσουν το περιεχόμενο ανάλογα με τις δικές τους αντιλήψεις.
Η έκδοση αυτή δεν θα είχε πραγματοποιηθεί χωρίς την απαραίτητη στήριξη της ΑΜΚΕ ΚΥΚΛΩΨ, η οποία δήλωσε ακούραστος σύμμαχος σε ένα δύσκολο και πρωτόγνωρο ταξίδι. Η συμβολή των ανθρώπων που μοιράστηκαν τις μαρτυρίες και τις ιστορίες τους, είναι αναντικατάστατη και αποτελούν τη «μαγιά» της μνήμης που διατηρεί τη συνεχή ροή της ιστορίας και της παράδοσης.