Η 25η Μαρτίου: Αναθεώρηση και Αντίκτυποι

Γράφει η Ιωάννα Αλεξιάδου

Φιλόλογος, δημοτική σύμβουλος δήμου Νεάπολης-Συκεών

Σήμερα, δεν γιορτάζουμε απλώς μία ημερομηνία στο ημερολόγιο. Η 25η Μαρτίου δεν είναι μόνο μια επετειακή ημέρα, είναι μια ανάμνηση που μας καλεί να θυμόμαστε, να αναστοχαζόμαστε και να διεκδικούμε. Η Επανάσταση του 1821 δεν είναι απλώς ένα κεφάλαιο της ιστορίας μας, αλλά ένα συνεχές κάλεσμα προς την αξιοπρέπεια, την αυτοεκτίμηση και την ελευθερία.

Ας είμαστε ειλικρινείς. Ο αγώνας του 1821 δεν ήταν μια απλή αναπαράσταση της ιστορίας αλλά μια πολεμική αναμέτρηση ενάντια σε μια πανίσχυρη αυτοκρατορία. Αντιπροσώπευε τη σύγκρουση των αποφασισμένων και περιθωριοποιημένων ανθρώπων εναντίον της αλαζονείας και της καταπίεσης. Ήταν η στιγμή που οι φτωχοί και οι περιθωριοποιημένοι της κοινωνίας όρθωσαν το ανάστημά τους απέναντι στην εκμετάλλευση και τη φοροληστεία των σουλτάνων και των κοτζαμπάσηδων.

Ήρωες όπως ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, ο Γεώργιος Καραϊσκάκης, η Μπουμπουλίνα, και ο Παπαφλέσσας, τίμησαν την πατρίδα τους με θυσίες για τον ιερό σκοπό της ελευθερίας. Ο όρκος τους ήταν απλός αλλά απόλυτος: «Ελευθερία ή Θάνατος». Όμως σήμερα, η ελευθερία είναι για ποιόν; Μήπως για την κοινωνία ή για τις αγορές; Για τον εργαζόμενο κόσμο ή για τις πολυεθνικές;

Ποιος μπορεί να αμφισβητήσει ότι βρισκόμαστε ξανά υπό απειλή; Ο σύγχρονος σουλτάνος της γειτονιάς μας δεν κρύβει τις βλέψεις του. Απειλεί, παραβιάζει, καταπατά συνθήκες και καταπιέζει. Η Ευρώπη παρακολουθεί σιωπηλή—είναι άδρα ή μη ικανή να αντιδράσει; Μήπως συμμετέχει στη διαμόρφωση αυτής της κατάστασης για τους δικούς της συμφερόντων;

Στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, κυριαρχεί η πεποίθηση ότι η δύναμη πρέπει να συγκεντρώνεται στα χέρια των λίγων. Οι αγορές φαίνεται να είναι αυτές που κυβερνούν τους λαούς, αποκλείοντας τους αδύναμους από το νέο αυτό κόσμο. Ο ηγέτης που βλέπει τη γεωπολιτική σαν παιχνίδι χωρίς ηθική ή αρχές, απομακρύνει τους πολίτες από το δικαίωμα στην ελεύθερη έκφραση και συμμετοχή.

Ας αναλογιστούμε για λίγο τον εαυτό μας.

Ποιοι θα ήμασταν αν ζούσαμε το 1821; Θα ήμασταν με τους αγωνιστές ή με τους ραγιάδες εκείνους που έλεγαν «άστο, δεν αλλάζει τίποτα»; Θα επιλέγαμε να σταθούμε δίπλα στον Κολοκοτρώνη ή θα ήμασταν αυτοί που συνωμοτούσαν για να κερδίσουν αξιώματα μετά την απελευθέρωση; Θα υποστηρίζαμε τον αγώνα ή θα παραμέναμε αδιάφοροι μπροστά στην αδικία;

Και σήμερα, ποιοι είμαστε; Είμαστε αυτοί που σκύβουν το κεφάλι και αποδέχονται την κοινωνική αδικία ως φυσικό νόμο; Είμαστε αυτοί που βλέπουν την ιστορία ως μουσειακό έκθεμα ή ως ζωντανό κίνημα αλλαγής;

Διότι η ελευθερία δεν χαρίζεται και δεν διατηρείται απο μόνη της. Κάθε γενιά καλείται να δώσει τις δικές της μάχες. Να απαντήσει ξανά και ξανά στο ίδιο ερώτημα: «Με ποιους είμαστε;». Ποιο είναι το σήμερα «Ελευθερία ή Θάνατος»; Είναι η πάλη για ισότητα, δικαιοσύνη και ειρήνη. Είναι η μάχη ενάντια στον φασισμό, την καταστολή και τη νέα σκλαβιά που επιβάλλει η εκμετάλλευση.

Όπως είπε ο Διονύσιος Σολωμός: «Εθνικόν είναι ό,τι είναι αληθές», θυμίζοντάς μας ότι η αγάπη για την πατρίδα δεν εκφράζεται μόνο με κραυγές, σύμβολα και λόγια χωρίς περιεχόμενο, αλλά με έργα, αρετή και ευθύνη. Ο αληθινός πατριώτης δεν εκμεταλλεύεται το όνομα της Ελλάδας, αλλά το τιμά με έργα και σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα. Εξάλλου, η Ελλάδα ανήκει σε αυτούς που την φωτίζουν.

Δεν αρκεί να καταθέτουμε στεφάνια και να υψώνουμε σημαίες. Είναι κρίσιμο να θυμόμαστε ότι οι μεγάλοι αγώνες της ανθρωπότητας ήταν πάντα αγώνες των πολλών απέναντι στους λίγους.

Ας μην ξεχνάμε λοιπόν:

• Ποιοι ωφελούνται από τη φτώχεια και την ανεργία;
• Ποιοι και γιατί θέλουν τους λαούς υπάκουους και ανενεργούς;
• Ποιοι μιλούν για «σταθερότητα», όταν εννοούν υποταγή;
• Ποιοι φοβούνται τον εξεγερμένο λαό;

Θα πρέπει πάντοτε να θυμόμαστε τα λόγια που αποδίδονται στον Μπρεχτ: «Όταν η αδικία γίνεται νόμος, τότε η αντίσταση γίνεται καθήκον». Αυτή είναι η παρακαταθήκη του 1821. Όχι μόνο ως μνημόσυνο, αλλά ως πυξίδα για το μέλλον.

*Δημοσιεύθηκε στη «ΜτΚ» στις 23.03.2025