Οι Επιπτώσεις των Δασμών στις Ελληνικές Εξαγωγές
Η παγκόσμια οικονομία βιώνει σημαντικές αναταραχές έπειτα από την επιβολή δασμών από την κυβέρνηση Τραμπ στις αμερικανικές εισαγωγές από διάφορες χώρες. Ο προβληματισμός είναι έντονος σχετικά με την πορεία των ελληνικών εξαγωγών προς τις Ηνωμένες Πολιτείες, καθώς και τις γενικότερες επιπτώσεις που μπορεί να έχουν αυτοί οι δασμοί στην ελληνική οικονομία. Ποιες είναι, λοιπόν, οι προοπτικές και οι κλάδοι που ενδέχεται να επηρεαστούν περισσότερο;
Μέχρι στιγμής, οι κυβερνητικές και επιχειρηματικές αρχές δεν έχουν αποτιμήσει πλήρως το μέγεθος και την έκταση των επιπτώσεων αυτών. Είναι ασαφές πόσο θα επιβαρυνθούν οι κλάδοι και ποιοι από αυτούς θα πληγούν περισσότερο. Παρά ταύτα, φαίνεται ότι η γενική εκτίμηση είναι ότι οι επιπτώσεις θα είναι σχετικά περιορισμένες, δεδομένου ότι οι εξαγωγές μας προς τις Ηνωμένες Πολιτείες αντιπροσωπεύουν μόλις το 4,8% των συνολικών εξαγωγών της χώρας.
Οι κομβικές έμμεσες επιπτώσεις από τη συρρίκνωση των ευρωπαϊκών οικονομιών λόγω των δασμών είναι πιο δύσκολες να αποτιμηθούν. Ο τουριστικός τομέας ενδέχεται επίσης να επηρεαστεί αρνητικά από τις συνέπειες της επιδείνωσης του οικονομικού κλίματος και της αναμενόμενης επιβράδυνσης στην ανάπτυξη σε ευρωπαϊκές χώρες, τις ΗΠΑ και σε παγκόσμιο επίπεδο.
Εκτιμήσεις για τον Κλάδο
Ο Σύνδεσμος Εξαγωγέων εκτιμά ότι οι επιπτώσεις στην ελληνική αγορά θα παραμείνουν περιορισμένες και δε θα έχουν σημαντική επίδραση στην οικονομία. Σύμφωνα με στοιχεία του ΙΕΕΣ, το 2024 οι ελληνικές εξαγωγές προς τις Ηνωμένες Πολιτείες ανήλθαν σε €2,41 δισ., παρουσιάζοντας αύξηση 13,9% σε σύγκριση με το 2023 και 20,7% σε σχέση με το 2020.
Αξιοσημείωτο είναι ότι, παρά αυτήν την θετική πορεία, οι εξαγωγές προς τις ΗΠΑ αντιπροσωπεύουν μόλις το 1% του ΑΕΠ της Ελλάδας, γεγονός που υποδηλώνει περιορισμένη εξάρτηση από την αμερικανική αγορά. Ειδικότερα, αν και η επιβολή των δασμών αναμένεται να έχει αρνητικές συνέπειες στον εξαγωγικό τομέα, οι εκτιμήσεις δείχνουν ότι θα έχει έναν σχετικά μικρό αντίκτυπο στην ελληνική οικονομία.
Στο σύνολο των ελληνικών εξαγωγών προς τις ΗΠΑ, ο κλάδος των τροφίμων και ποτών είναι ο μεγαλύτερος, με ποσοστό 30,6%, ακολουθούμενος από τα πετρελαιοειδή, που αντιπροσωπεύουν 22,8%, καθώς και τα βιομηχανικά είδη, που αποτελούν το 16,5%. Ιδιαίτερη σημασία έχει η αγορά των βρώσιμων ελαιών, καθώς το 2024 οι ελληνικές εξαγωγές ελαιών προς τις ΗΠΑ ανήλθαν σε €201,6 εκατ., που αντιπροσωπεύουν περίπου το 26% των συνολικών εξαγωγών ελιάς.
Οι εξαγωγές ελιάς προς την αμερικανική αγορά σημείωσαν αύξηση 39,1% πέρυσι, κάτι που αποδεικνύει την αυξανόμενη ζήτηση και την σταθερή παρουσία τους. Σημαντικό ρόλο στις εξαγωγές παίζουν επίσης το εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο, η φέτα και η κομπόστα ροδάκινου.
Οι Επιπτώσεις στον Κλάδο Αλουμινίου
Η επιβολή δασμών από τις ΗΠΑ αναμένεται να πλήξει τον κλάδο του αλουμινίου, ο οποίος κατέχει σημαντικό μερίδιο στις ελληνικές εξαγωγές προς την αμερικανική αγορά, όπου το 2024 οι εξαγωγές αλουμινίου και χάλυβα ανήλθαν στα 201,7 εκατ. ευρώ. Ο κλάδος του αλουμινίου είναι ιδιαιτέρως εξωστρεφής, περιλαμβάνοντας μεγάλες βιομηχανικές μονάδες, καθώς και μικρές βιοτεχνίες που κατασκευάζουν προϊόντα αλουμινίου.
Επιπλέον, οι έμμεσες επιπτώσεις των δασμών πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπόψη. Αυτοί οι δασμοί μπορεί να επηρεάσουν τις ελληνικές εξαγωγές μέσω διασυνδέσεων με άλλες χώρες της ΕΕ, οι οποίες ενδέχεται να υποστούν αντίκτυπο στην οικονομία τους και στην αγοραστική δύναμη των καταναλωτών. Σύμφωνα με το Γραφείο Προϋπολογισμού της Βουλής, οι εξαγωγές ενδιάμεσων προϊόντων που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή τελικών προϊόντων που εξάγονται από την ΕΕ προς τις ΗΠΑ ενδέχεται να υποστούν αρνητικές επιπτώσεις, αυξάνοντας τις προκλήσεις για τις ελληνικές εξαγωγές.