Η Ιστορία και η Ανάπλαση της ΔΕΘ
Το 2026, η Διεθνής Έκθεση Θεσσαλονίκης (ΔΕΘ) θα γιορτάσει τα εκατό χρόνια λειτουργίας της, αφού η πρώτη διοργάνωση άνοιξε τις πύλες της στις 3 Οκτωβρίου 1926. Η ΔΕΘ ιδρύθηκε με την επιδίωξη να αποτελέσει μία διεθνή πλατφόρμα εμπορικών και πολιτιστικών ανταλλαγών, στοχεύοντας να ενισχύσει την οικονομία της Θεσσαλονίκης και να καθιερώσει την πόλη ως κέντρο εμπορίου και πολιτισμού. Η ιδέα της διοργάνωσης ανήκει στον επιχειρηματία Νικόλαο Γερμανό, ο οποίος αντλεί έμπνευση από αντίστοιχες εμπορικές εκθέσεις του εξωτερικού, όπως η γνωστή Λειψία στη Γερμανία.
Η αγορά του χώρου για τα περίπτερα της ΔΕΘ πραγματοποιήθηκε χάρη στη συνεργασία του Γ’ Σώματος Στρατού και των Θεσσαλονικέων μηχανικών, Ανδρέα και Φίλιππου Δημητριάδη. Στην αρχική του μορφή, τα περίπτερα ήταν μικρά, ανεξάρτητα κτίσματα με ποικιλία αρχ architectural styles, εμπνευσμένα από στοιχεία της τοπικής και παγκόσμιας αρχιτεκτονικής, όπως πύργοι, τρούλοι και άλλες διακοσμητικές κατασκευές.
Η Μετακόμιση και η Ανάπτυξη
Το 1937, με τον αναπτυξιακό νόμο 661, η ΔΕΘ αποκτά οικόπεδο 85 στρεμμάτων στη σημερινή της θέση, προκειμένου να κατασκευαστούν μόνιμες εγκαταστάσεις. Στον ίδιο νόμο εγκρίνεται δάνειο 25.000.000 δραχμών για την υλοποίηση της ανέγερσης. Το 1938 προκηρύσσεται πανελλήνιος αρχιτεκτονικός διαγωνισμός για την ανέγερση των νέων κτιριακών εγκαταστάσεων, συμπεριλαμβανομένων έργων εξωραϊσμού και εγκαταστάσεων αναψυχής.
Τα νέα περίπτερα εγκαινιάζονται το 1940, κατά τη διάρκεια της τελευταίας διοργάνωσης πριν από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Μετά την τριπλή κατοχή της Θεσσαλονίκης, οι εγκαταστάσεις υπέστησαν σοβαρές ζημιές, ωστόσο επανήλθαν το 1951 με στόχο την υποστήριξη της οικονομικής ανασυγκρότησης της περιοχής.
Αρχιτεκτονικά Στολίδια και Ανάπτυξη
Από το 1950 μέχρι το 1970, πολλές νέες αρχιτεκτονικές δομές δημιουργούνται και αντικαθιστούν τα παλιά περίπτερα. Ανάμεσα σε αυτές, βρίσκονται το εμπορικό κέντρο της ΔΕΘ, το Περίπτερο των Εθνών και ο Πύργος του ΟΤΕ. Η δεκαετία του ’60 φέρνει μελέτες που αποβλέπουν στην αναβάθμιση των εγκαταστάσεων, όπως οι μελέτες εισόδου σχεδιασμένες από τους αρχιτέκτονες Εμ. Βουρέκα, Σπ. Στάικο και Πρ. Βασιλειάδη.
Η τάση ανακάλυψης νέων αρχιτεκτονικών σχεδίων συνεχίζεται και στα τέλη του 20ου αιώνα, όπου γίνεται προσπάθεια για την αναβάθμιση των εγκαταστάσεων με σημαντικές πολιτικές προτάσεις και μελέτες, ωθώντας τη ΔΕΘ σε νέες κατευθύνσεις.
Η Έκθεση ΕΧΡΟ 2008 και οι Προτάσεις Ανάπλασης
Το 1998, κατά τη διάρκεια εκδήλωσης στο Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Θεσσαλονίκης, ο τότε υπουργός Πολιτισμού, Ευάγγελος Βενιζέλος, προτείνει τη διεκδίκηση της διεθνούς έκθεσης ΕΧΡΟ 2008. Η πρόταση υιοθετείται από την κυβέρνηση του Κώστα Σημίτη και αρχίζει η συγκρότηση φακέλου υποψηφιότητας της πόλης. Ο προγραμματισμός περιλαμβάνει τη μετεγκατάσταση της ΔΕΘ εκτός πόλης, προκειμένου να καλυφθούν οι απαιτήσεις της διεθνούς διοργάνωσης. Με πρόταση που επιλέγεται, αναφέρεται η περιοχή κοντά στο ΤΕΙ Θεσσαλονίκης στη Σίνδο.
Παρόλο που η Θεσσαλονίκη ηττήθηκε στην υποψηφιότητα, η κυβέρνηση υποσχέθηκε τη δημιουργία σύγχρονου εκθεσιακού κέντρου. Η πρόταση του διάσημου αρχιτέκτονα Σαντιάγο Καλατράβα για την ανάπλαση του εκθεσιακού χώρου παρουσιάστηκε με στόχο τη δημιουργία ενός εντυπωσιακού σύγχρονου συγκροτήματος.
Σύγχρονη Εποχή και Οι Νέες Μελέτες
Η οικονομική κρίση ανέστειλε τις διαδικασίες για ένα διάστημα, αλλά με πρωτοβουλία της ΔΕΘ ΑΕ το 2012-2013 ανατίθεται σε τρία μελετητικά γραφεία να εκπονήσουν σχέδιο για νέες εγκαταστάσεις. Η σύγχρονη πρόταση για ένα εκθεσιακό και συνεδριακό κέντρο, με νέα ξενοδοχειακή υποδομή και εμπορικούς χώρους, πορεύεται υπό αυστηρούς προϋπολογισμούς και αναμένοντας πολλές αλλαγές. Ο Δήμος Θεσσαλονίκης επίσης συμμετέχει ενεργά στην αναβάθμιση του χώρου, ζητώντας περισσότερο πράσινο στα σχέδια ανάπτυξης, που έχουν ήδη προκριθεί με διεθνή διαγωνισμό.
Η ΔΕΘ παραμένει κεντρικός παίκτης και αναδεικνύεται ξανά στην κοινωνία, με την υπόσχεση ενός πιο βιώσιμου, υπερσύγχρονου εκθεσιακού κέντρου που θα τιμά την ιστορία και την κληρονομιά της, καθώς και τις σύγχρονες απαιτήσεις.