Οι ξεχωριστές περιφορές Επιταφίων στη Θεσσαλονίκη και στη βόρεια Ελλάδα
Η Μεγάλη Παρασκευή σηματοδοτεί την κορύφωση του Θείου Δράματος, με χιλιάδες πιστούς να συμμετέχουν στη διαδικασία προσκυνήματος των στολισμένων Επιταφίων σε όλη τη χώρα. Ο εορταστικός αυτός πυρήνας της εκκλησιαστικής παράδοσης συνοδεύεται από πένθιμες καμπάνες, και το «Ω γλυκύ μου έαρ» αντηχεί σε κάθε γωνιά της πατρίδας, προσδιορίζοντας την ατμόσφαιρα της ημέρας. Σε πολλές περιοχές της βόρειας Ελλάδας, η περιφορά των Επιταφίων ξεκινά το απόγευμα της Μεγάλης Παρασκευής, προσελκύοντας το ενδιαφέρον των πιστών, είτε λόγω του εντυπωσιακού στολισμού τους είτε λόγω της πλούσιας παράδοσης που διατηρείται.
Περιφορά του Επιταφίου στη Θεσσαλονίκη
Στη Θεσσαλονίκη, η περιφορά ξεκινά από τον Ιερό Ναό του Αγίου Μηνά, με τον Επιτάφιο των Εμπόρων να διασχίζει τους κεντρικούς δρόμους της πόλης. Οι εγκώμιοι ψάλλονται ακρίβεια στις 3 το μεσημέρι και η περιφορά αρχίζει στις 5 το απόγευμα, με αυτήν να είναι η πρώτη που ολοκληρώνεται από όλους τους υπόλοιπους Επιταφίους της πόλης. Οι έμποροι και οι εργαζόμενοι νιώθουν αυτή την τελετουργία σαν ευλογία καθώς περνά μπροστά από τα καταστήματά τους, τη στιγμή που πραγματοποιούν τις τελευταίες εορταστικές αγορές. Είναι μάλιστα αξιοσημείωτο ότι κατά τη διάρκεια της περιφοράς σταματούν οι εμπορικές συναλλαγές, για να τιμήσουν τη διαδικασία.
Η τροχαία Θεσσαλονίκης έχει προγραμματίσει αναφορώμενα μέτρα, καθώς από τις 4:30 το απόγευμα θα αποφασιστεί η διακοπή της κυκλοφορίας σε αρκετούς κεντρικούς δρόμους, όπως οι Ιων. Δραγούμη, Ελ. Βενιζέλου και Λ. Νίκης, ενώ επίσης θα ισχύσει απαγόρευση στάθμευσης στην οδό Ιων. Δραγούμη, στα τμήματα από Εγνατία μέχρι Άγιο Μηνά.
Η συνάντηση των Επιταφίων στην πλατεία Αριστοτέλους
Για δεύτερη χρονιά, στην πλατεία Αριστοτέλους, θα πραγματοποιηθεί συνάντηση πέντε Επιταφίων στις 9 το βράδυ. Οι Επιτάφιοι προέρχονται από τον Καθεδρικό Ναό της Του Θεού Σοφίας, τον Μητροπολιτικό Ναό του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά, την Ιερά Μονή της Αγίας Θεοδώρας, τον Ναό της Παναγίας Χαλκέων και τον Ναό του Αγίου Νικολάου του Τρανού. Αυτή η πρωτοβουλία επιδιώκει να καθιερώσει έναν νέο θεσμό που να προάγει τον πολιτισμό και τον τουρισμό της πόλης, με χιλιάδες πιστούς και επισκέπτες να συμμετέχουν στην κορύφωση του Θείου Δράματος. Υποστηρίζεται από την Ιερά Μητρόπολη Θεσσαλονίκης, τον δήμο Θεσσαλονίκης και τον Οργανισμό Τουρισμού.
Κατά τη διάρκεια αυτής της τελετής θα εφαρμοστούν ρυθμίσεις της κυκλοφορίας και θα απαγορευτεί η στάθμευση σε αρκετές κεντρικές οδούς της πόλης, διασφαλίζοντας την ομαλή διεξαγωγή των εκδηλώσεων.
Παραδοσιακά έθιμα και περιφορές από άλλες περιοχές
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν οι δυο Επιτάφιοι των ενοριών στη Νέα Μεσήμβρια, όπου μετά την περιφορά τους τη Μεγάλη Παρασκευή, συναντώνται στα νεκροταφεία, και οι κάτοικοι ανάβουν κεριά προς τιμήν των αγαπημένων τους προσώπων, δημιουργώντας μια μαγευτική ατμόσφαιρα από το φως των κεριών.
Η περιφορά του Επιταφίου του Καθολικού Ναού της Αμόλυντης Σύλληψης ξεκινά στις 7 το απόγευμα και διασχίζει δρόμους της πόλης, συνοδευόμενη από μπάντα και χορωδία. Φέτος, οι ημερομηνίες του Πάσχα για την Ορθόδοξη και Καθολική Εκκλησία συμπίπτουν, διευκολύνοντας τη συμμετοχή περισσότερων πιστών στις εκδηλώσεις.
Στην Ουρανούπολη Χαλκιδικής, η δημιουργία ενός **επιτάφιου** με χιλιάδες χάντρες και λουλούδια προσελκύει ταξιδιώτες από όλη την Ελλάδα και το εξωτερικό. Η διαδικασία αυτή ενσωματώνει τόσο την πολιτιστική όσο και την κοινωνική διάσταση της τοπικής κοινότητας, εξυπηρετώντας την ανάγκη των ανθρώπων να γίνει συμμετοχή στη μοναδικότητα αυτής της μυσταγωγίας.
Στη Γουμένισσα Κιλκίς, η παραδοσιακή περιφορά τριών Επιταφίων καταλήγει στη μικρή πλατεία της κωμόπολης, συνοδευόμενη από παραδοσιακά όργανα. Η συμμετοχή του κόσμου αυτή την ημέρα είναι μαζική, και γίνεται ορατή με τη διαδικασία επιλογής του καλύτερα στολισμένου Επιταφίου.
Στα χωριά της Καβάλας και των Σερρών αναβιώνουν παραδοσιακά έθιμα, όπως η αναπαράσταση της αποκαθήλωσης και η αναβίωση του εθίμου «Αδώνια», δείχνοντας την πολιτιστική κληρονομιά που διατηρείται από γενιά σε γενιά.